Fiyat Etiketi Bilgilendirme
Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından
Konfederasyonumuza gönderilen yazıda; 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Fiyat
etiketi” başlıklı 54 üncü maddesi ile 28.06.2014 tarihli ve 29044 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Fiyat Etiketi Yönetmeliği” ile fiyat etiketine ilişkin yasal düzenlemeler yapıldığı
hatırlatılarak, konu ile ilgili olarak teşkilatımızın bilgilendirilmesi talep edilmektedir.
Bilindiği üzere; 6502 sayılı Kanunun “Amaç” başlıklı 1 inci maddesinde; “(1) Bu Kanunun
amacı; kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu,
zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve
bilinçlendirici önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu
konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları
düzenlemektir.” hükmü ve Yönetmeliğin “Etiket bulundurma zorunluluğu” başlıklı 5 inci maddesinde
fiyat etiketinde bulunması zorunlu hususlara yer verilmiş olup bunlar, malın üretim yeri, malın ayırıcı
özelliği, malın tüm vergiler dâhil satış fiyatı, malın birim fiyatı, malın satış fiyatı ve birim fiyatının
uygulanmaya başlandığı tarih, üretim yeri Türkiye olan mallar için Bakanlıkça tespit ve ilan edilen şekil,
logo veya işaret şeklinde sayılmış, “Etiket, tarife ve fiyat listelerinin biçim ve kapsamı” başlıklı 9
uncu maddesinin birinci fıkrasında da; “Etiketlerin üzerindeki rakam ve harflerin; okunabilir, düzgün,
eksiksiz, gerçeğe uygun, yeterli büyüklükte ve başka rakam, kelime ve işaretlerle karışıklığa sebebiyet
vermeyecek şekilde olması, yanıltıcı ve aldatıcı bilgiler içermemesi zorunludur. Etiketlerin tüketiciler
tarafından kolaylıkla görülebilecek, okunabilecek ve hangi mala ait olduğu açıkça belli olacak şekilde
konulması gerekir.” hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanun ve Yönetmelik hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi sonucu; tüketici
mevzuatı ile tüketicilerin çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemlerin alınması ile
tüketicilerin yanıltılmaması, aldatılmaması, karışıklığa sebebiyet vermeyecek şekilde
bilgilendirilmesinin amaçlandığı görülmektedir.
Aynı Yönetmeliğin “Etiket bulundurma zorunluluğu” başlıklı 5 inci maddesinde yer alan
“(1) (Değişik:RG-27/7/2019-30844) Satıcı tarafından perakende satışa arz edilen malların veya
ambalajlarının yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde yazılı, dijital veya
elektronik etiket konulması; etiket konulması mümkün olmayan hâllerde aynı bilgileri kapsayan
listelerin görülebilir ve okunabilir şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.” hükmü genel kural
olmakla beraber; bahsedilen genel kuralın istisnası ise aynı maddenin beşinci fıkrasında yer alan “Açık
halde satılan mallara ilişkin etiketlerde satış fiyatı yerine sadece birim fiyatının yer alması yeterlidir.”
hükmünde görüldüğü üzere, “açık halde satılan mallara” ilişkindir.
“Açık halde satılan mallar” anılan Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde yer
alan “Bu Yönetmelikte geçen; a)Açık halde satılan mal: Önceden paketlenmeksizin, tüketicinin hazır
bulunduğu bir ortamda ölçülerek satılan malı, (…) ifade eder.” hükmü ile düzenlenmiştir.
Bu kapsamda, bakliyatlar, baharatlar, kuruyemiş, kasap ve manav ürünleri, kilo ile satılan unlu
mamuller, pasta, balık, şarküteri vb. ürünler, mevzuatta açık halde satılmaya elverişli olan hükmü ile
ifade edilen malların “önceden paketlenmeksizin”, tüketicilere “birim fiyatları” üzerinden, istedikleri
ağırlık miktarınca ölçülerek “satış fiyatının” satış anında etiketlenerek malın paketi üzerine iliştirilmesi
suretiyle satın alınmasına imkan verecek şekilde yapılan satışlara ilişkin olarak uyulması gereken yasal
düzenlemelere yukarıda yer verilmiştir.
Mezkur Kanun ve Yönetmelikte yer alan fiyat etiketine ilişkin düzenlemeler çerçevesinde
Bakanlık, belediyeler ve ilgili odalar, söz konusu hükümlerin uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri
yürütmekle görevli olup denetim yapabilmekte ve yapılan denetimler sonucu söz konusu mevzuat
hükümlerine aykırılıkların tespiti halinde Kanunun 77 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca Valilikler
tarafından idari yaptırım uygulanmaktadır.
Bu doğrultuda, açık halde satışa sunulan ürünlerin birçoğu satıcı tarafından hazır bulunan
ambalaj, kutu, paket, kap vb. muhafaza ürünleri içerisine koyularak tüketiciye satılmadan önce, yukarıda
yer alan ve uymayanlar hakkında idari yaptırımı bulunan bu yasal yükümlülükler dolayısıyla fiyat
etiketinin yanıltıcı ya da aldatıcı herhangi bir bilgi içermemeleri amacıyla, bu tür ambalaj, kutu, paket,
kap vb. muhafaza ürünlerinin darası alınarak satılacak ürünün ölçülmesi suretiyle net miktar üzerinden
satış fiyatının belirlenmesi ve bu sayede satış fiyatının birim fiyat ile uyumlu olması ve etiketin yanıltıcı
ve aldatıcı bilgi içermeme yükümlülüğünün yerine getirilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, son dönemlerde basına yansıyan bazı haberlerde ürünlerin ambalajları
üzerindeki bilgiler ile ürünlerin fiyat etiketinde yer alan bilgilerin aynı olmadığı dile getirildiğinden
etikette yer alması zorunlu olan ve yukarıda belirtilen hususlar yönüyle de değerlendirme yapılması
gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Bu itibarla, söz konusu mevzuatın gereklerine uyulabilmesi ve tüketiciyi yanıltıcı ya da aldatıcı
bilgilendirmelerin önüne geçmek için, 6502 sayılı Kanunun “Fiyat etiketi” başlıklı 54 üncü maddesinde
yer alan; “(4) Bakanlık, belediyeler ve ilgili odalar, bu madde hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine
ilişkin işleri yürütmekle görevlidirler.” hükmü uyarınca, esnaf ve ticaret odalarının üyelerinin yukarıda
yer alan hususlara ilişkin olarak bilgilendirilmesi hususu önem arz etmektedir.
Bilgilerinizi ve bağlı odalarınız aracılığıyla ilgili esnaf ve sanatkarların konu hakkında
bilgilendirilmesi hususunda gereğini rica ederiz.